Patron Szkoły

Stanisław Wawrzyniec Staszic (1755-1826) zasłynął jednocześnie jako ksiądz, uczony, filozof, geolog i geograf, filantrop, działacz polityczny i oświatowy, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia, prekursor badań terenowych i turystyki górskiej, mąż stanu.

S. W. Staszic urodził się 6 listopada 1755 r. w Pile. Był synem Wawrzyńca i Katarzyny Sztasziców. Jego ojciec był burmistrzem Piły. Stanisław miał dwóch braci: Andrzeja i Antoniego oraz siostrę Annę. Gdy był jeszcze młody, uczył się w szkole parafialnej w swoim ojczystym mieście, potem w poznańskiej szkole średniej następnie w seminarium duchownym, które ukończył przyjmując święcenia kapłańskie na przełomie lat 1778-1779. W 1779 r. wyjechał na studia zagraniczne do College Royal w Paryżu, gdzie poświęcił się głównie naukom przyrodniczym i fizycznym. Poznał tam bardzo głośnego, jak na owe czasy, filozofa Buffona, autora wielotomowej "Historii naturalnej" oraz "Epoki natury", dzieła przedstawiającego ewolucyjny tok dziejów świata. Po powrocie do kraju, w 1781 r., Staszic został wychowawcą synów Andrzeja Zamoyskiego. Wpłynęło to bardzo na jego poglądy na świat, ponieważ do tej pory interesowały go tylko sprawy czysto naukowe, a teraz stał się bardzo wrażliwy na aspekty polityczne z tego względu, że Zamoyski był bardzo popularnym patriotą. W 1787 r. wydał książkę pt."Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego", a w 1890"Przestrogi dla Polski". W tym samym roku wyruszył w podróż do Włoch.

Po roku 1795, gdy Polska została wymazana z mapy Europy, zajął się działalnością na rzecz rozwoju gospodarczego kraju oraz pracą naukową. W dniach 3-22 sierpnia 1805 r. odbył wyprawę naukową w Tatry i rozpoczął pisanie dzieła "O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski". Od 16 października 1808 r. był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, które istniało w Warszawie od 16 listopada 1800 r. Na tym stanowisku Staszic działał aż do śmierci. W latach 1807-15 był członkiem Izby Edukacyjnej i Dyrekcji Edukacji Narodowej Księstwa Warszawskiego. Później został członkiem Towarzystwa Elementarnego do Ksiąg. 1807 r. ubiegał się o urząd referendarza. Mianowany został nim przez Fryderyka Augusta w listopadzie 1808 r. Następnie w 1810 r. rozpoczął prace na stanowisku radcy w Radzie Stanu. W czerwcu 1815 r. przyjął nominacje na wysoki urząd członka Rady Stanu. Ponadto, w tymże samym roku w grudniu, został członkiem Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Królestwa. Zajmował się tam sprawami organizacji szkolnictwa. W 1816 r. był mianowany na dyrektorem Wydziału (później Dyrekcji) Przemysłu i Kunsztów w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Urząd ten sprawował do maja 1824 r., kiedy to po konflikcie z Druckim-Lubeckim, na prośbę Staszica, car Rosji zdymisjonował go z tego stanowiska.  W 1824 r. został ministrem Stanu Królestwa Polskiego.

Stanisław Staszic wniósł wielki wkład w rozwijanie szkolnictwa. W 1816 r. założył Szkołę Akademiczno-Górniczą w Kielcach i Instytut Agronomiczny w Marymoncie. W 1816 r. utworzono Królewski Uniwersytet w Warszawie, w którym na czele Rady Głównej stanął ten wielki Polak. Także na wniosek Staszica założona została w Warszawie w 1825 r. Szkoła Przygotowawcza do Instytutu Politechnicznego, która w 1827 r. osiągnęła status wyższej uczelni. Do jednych z największych osiągnięć Staszica należy utworzone w 1816 r. Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze. Można powiedzieć, iż proces tworzenia HTR rozpoczął się już w 1801 r., kiedy to zakupił dobra Hrubieszowskie. Jednakże dopiero w 1811 r. stał się prawnym ich właścicielem. Tereny te miały powierzchnię 6000 hektarów (12000 morgów)   i oprócz miasta Hrubieszów znajdowało się tam kilka wiosek. Statut HTR zniósł w tych dobrach pańszczyznę i nadał chłopom prawo własności użytkowanej ziemi, a na własność wspólną przeznaczył lasy, stawy, część gruntów uprawnych oraz młyny, tartak, cegielnie itp. Towarzystwo prowadziło kasę pożyczkową, szpital, organizowało szkoły, udzielało stypendiów itp. Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze było wówczas jedną z najbardziej dojrzałych organizacji przedspółdzielczych w Europie.

Do najwybitniejszych dzieł literackich Stanisława Staszica należą: "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego" (1787), "Przestrogi dla Polski" (1790), "O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski" (1815), "Ród ludzki" (1819-20). Ponadto przetłumaczył on wiele książek jak choćby "Epoki natury" Buffona. Staszic był w Warszawie postacią bardzo popularną, bohaterem licznych anegdot. Dzięki Jego staraniom i hojnie ofiarowanym funduszom wzniesione zostały Pałac Staszica oraz pomniki - Mikołaja Kopernika i ks. Józefa Poniatowskiego; przeznaczył znaczne środki w swym testamencie      na rzecz kilku warszawskich szpitali, na wydział lekarski Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Głuchoniemych oraz na budowę dla ubogich Domu Przytułku i Pracy przy ul. Wolskiej. Za swe dokonania otrzymał order św. Stanisława I klasy i order Orła Białego w1824 r.

Zmarł 20 stycznia 1826 r.,a 24 stycznia odbył się jego pogrzeb będący wielką manifestacją. Jego grób znajduje się  przy dawnym kościele klasztornym Ojców Kamedułów na Bielanach.